น้ำมันแกว การแปรรูปด้วยเทคโนโลยี Thermal Process อุดมด้วยคุณค่าทางโภชนาการ ไร้วัตถุกันเสีย

ผลิตภัณฑ์: เครื่องดื่มฟังก์ชันมันแกว 

ชื่อโครงการ: โครงการการยกระดับศักยภาพกลุ่มผู้ปลูกมันแกวเพื่อผลิตมันแกวคุณภาพดีสู่การเพิ่มมูลค่าเครื่องดื่มฟังก์ชันมันแกว ส่งเสริมกลไกขับเคลื่อนการพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากจังหวัดมหาสารคาม

การสนับสนุนงบประมาณโดย: โครงการบริการวิชาการแบบบูรณาการเพื่อสร้างนวัตกรรมและชุมชนต้นแบบสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2566

คณะทำงานหลักหน่วยงานในมหาวิทยาลัยมหาสารคาม ได้แก่ 

- อาจารย์ประจำคณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม อาจารย์ ดร.นิจฉรา ทูลธรรม (ผู้รับผิดชอบโครงการ) ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. กู้เกียรติ  ทุดปอ อาจารย์ ดร. ธาริณี    นิลกำแหง อาจารย์ ดร. เฉลิมพร   นามโยธา และอาจารย์ ดร. กษมา  วงษ์ประชุม 

- อาจารย์ประจำคณะเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ผู้ช่วยศาสตราจารย ดร. ปริยาภรณ์ อิศรานุวัฒน์  ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.อิศราวุธ ประเสริฐสังข์ และอาจารย์ ดร.ธิติวุทธิ วงค์คำแปง ภาคี

เครือข่ายหน่วยงานภายนอก ได้แก่ 

- ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรมหาสารคาม ว่าที่ ร.ต.อนุชา  เหล่าเคน และนายสุวิทย์  นาสินธุ์พร้อม 

- สำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดมหาสารคาม นางแพทลียา พรมแดน จากประชารัฐรักสามัคคีมหาสารคาม (วิสาหกิจเพื่อสังคม) จำกัด นางปัญณิสาร์  จันทร์ลุน 

- กลุ่มวิสาหกิจชุมชนกลุ่มผู้ปลูกมันแกวและหัวไชเท้า

มันแกว (Jicama หรือ Yam bean) โดยทั่วไปจะบริโภคแบบสดเหมือนผลไม้ และสามารถนำมาปรุงประกอบอาหารได้ทั้งคาวและหวาน และมันแกว มีคุณสมบัติเป็นอาหารฟังก์ชัน ด้วยความหวานในเนื้อมันแกวมาจากสารอินนูลิน (Inulin) ซึ่งเป็นน้ำตาลโอลิโกฟรุกโทส (Oligofructose) ที่ร่างกายไม่สามารถเผาผลาญได้ มันแกวจึงมีดัชนีน้ำตาลต่ำ (low glycemic index)  ซึ่งช่วยรักษาสมดุลของน้ำตาล และช่วยลดน้ำหนักได้ จึงเหมาะสำหรับผู้ป่วยเบาหวาน และผู้ที่ต้องการควบคุมน้ำหนัก(ปนมณี ขวัญเมือง, 2560; กรมส่งเสริมการเกษตร, 2554) นอกจากนี้ มันแกว ยังนับเป็นพืชอาหารที่มีเส้นใยสูง ชนิดพรีไบโอติกฟรุคแทน (prebiotic fructan) หรือที่เรียกว่า โอลิโกฟรุคโตสอินูลิน (oligofructose inulin) ซึ่งมีบทบาทช่วยส่งเสริมสุขภาพหลายประการ ได้แก่ ช่วยรักษาสมดุลของจุลินทรีย์ในลำไส้ จึงช่วยส่งเสริมระบบการย่อยอาหาร และช่วยเพิ่มภูมิคุ้มกันที่ดีให้กับร่างกายมันแกว ถือเป็นพืชเศรษฐกิจที่มีความสำคัญของจังหวัดมหาสารคาม กล่าวกันว่า มันแกวที่ให้รสชาติหวาน กรอบ อร่อยที่สุด คือ มันแกวที่ปลูกในพื้นที่อำเภอบรบือ จังหวัดมหาสารคาม เรียกกันติดปากว่า “มันแกวบรบือ”

เนื่องจากเป็นมันแกวที่ปลูกได้จากอำเภอบรบือ ซึ่งกรมทรัพย์สินทางปัญญา กระทรวงพาณิชย์ ได้ประกาศขึ้นทะเบียน “มันแกวบรบือ” เป็นสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ (GI) รายการใหม่ โดยมุ่งหวังสร้างรายได้ให้เกษตรกรในชุมชน การแปรรูปมันแกวเป็นเครื่องดื่มฟังก์ชัน เป็นอีกหนึ่งช่องทางให้เกษตรกรสามารถสร้างรายได้เสริม และเพิ่มโอกาสที่ให้ผลผลิตและผลิตภัณฑ์จากมันแกวสามารถแข่งขันได้ในตลาด ซึ่งมีกระแสความต้องการผลิตภัณฑ์อาหารเพื่อสุขภาพของผู้บริโภคที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วทั้งในและต่างประเทศ อีกทั้งยัง สร้างแรงจูงใจให้เกษตรกรเข้าสู่ระบบการเป็นผู้ผลิตผลผลิตทางการเกษตรและผลิตภัณฑ์ที่ได้มาตรฐานและปลอดภัย ทำให้ผู้บริโภคมีความมั่นคงด้านอาหารและความปลอดภัยต่อสุขภาพ ส่งเสริมการสร้างโอกาสให้ประเทศไทยเป็นแหล่งผลิตอาหารปลอดภัยที่มีคุณภาพ และเพิ่มความสามารถในการแข่งขันได้ใน ระดับชาติและนานาชาติต่อไป

เพื่อนำองค์ความรู้และเทคโนโลยีจากการพัฒนาและวิจัยเข้ามาช่วยพัฒนาศักยภาพของกลุ่มเกษตรกร โดยถ่ายทอดเทคโนโลยีการปลูกมันแกวคุณภาพดีและปลอดภัยตามแนวทางเกษตรอินทรีย์ ให้องค์ความรู้เกี่ยวกับกระบวนการแปรรูปมันแกวเป็นเครื่องดื่มฟังก์ชันเพื่อเพิ่มมูลค่ามันแกวตามหลักการปฏิบัติที่ดีในการผลิตอาหาร และตอบสนองความต้องการของผู้บริโภค ตลอดจนสร้างแบรนด์สินค้า ออกแบบฉลาก และบรรจุภัณฑ์ ให้สอดคล้องกับอัตลักษณ์ของผลิตภัณฑ์และชุมชน รวมถึงให้องค์ความรู้ด้านการจัดการด้านการผลิต  Productivity และการตลาด โดยมุ่งหวังให้เกิดเกษตรผู้ปลูกมันแกวอินทรีย์ต้นแบบ และเกษตรกรมีรายได้เสริม

ปัญหาและอุปสรรคในการดำเนินงาน

คุณสมบัติของน้ำมันแก้วมีสรรพคุณทางยาหรือประโยชนอย่างไร

ยังไม่มีข้อมูลจากการวิจัยในโครงการในประเด็นสรรพคุณทางยา จึงของกล่าวอ้างในข้อมูลของมันแกวซึ่งเป็นวัตถุดิบสำคัญในผลิตภัณฑ์

- ช่วยรักษาสมดุลของจุลินทรีย์ในลำไส้ จึงช่วยส่งเสริมระบบการย่อยอาหาร และช่วยเพิ่มภูมิคุ้มกันที่ดีให้กับร่างกาย

มีแนวทางจะนำงานวิจัยลงสู่ชุมชนอย่างไร

ในอนาคตจะมีการพัฒนางานวิจัยย่างไรบ้าง

ฝากอะไรถึงนักวิจัยรุ่นใหม่ในการคิดค้นงานวิจัยที่มีประโยชน์ต่อสังคม และชุมชน

  - แม้ผลงานจะชี้วัดความสำเร็จที่ปลายทาง แต่การสร้างความสุขระหว่างทางเป็นกำไรที่มีค่าไม่น้อยไปกว่าความสำเร็จ