นางฉวีวรรณ  พันธุ  ศิลปินแห่งชาติ ปี พ.ศ.  ๒๕๓๕  สาขาศิลปะการแสดงหมอลำ  เป็นชาวอุบลราชธานี  เกิดในตระกูลหมอลำซึ่งสืบทอดความรู้ด้านหมอลำกลอนมาสามชั่วคน  บิดา  คือ  หมอลำชาลีข้าวกรอบหรือหมอลำชาลีตู้แตก  หมายถึง  หมอลำผู้ให้ความเพลิดเพลินจนชาวนาลืมเกี่ยวข้าวและหมอลำชาลีผู้รอบรู้ดั่งตู้คัมภีร์พระไตรปิฎกรวมอยู่ในตน  หมอลำฉวีวรรณได้สั่งสมประสบการณ์การแสดงหมอลำจากครอบครัว  ผลงานการแสดงที่ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายในรูปการแสดงกลางแจ้ง  การบันทึกแผ่นเสียง  การแสดงทางวิทยุกระจายเสียงทางสถานีโทรทัศน์ได้รับรางวัลชนะเลิศโล่ทองคำฝังเพชรและได้รับการขนานนามจากสื่อมวลชนและมหาชนว่าเป็นราชินีหมอลำ

   นางฉวีวรรณ  พันธุ  นอกจากประกอบวิชาชีพศิลปะการแสดงหมอลำแล้ว  ในด้านความคิดริเริ่มได้พัฒนาศิลปะการแสดงหมอลำรากฐานศิลปะพื้นบ้านประสานกับศิลปะไทย  และศิลปะสากล  ได้สร้าสรรค์วาดร้องวาดฟ้อนที่เป็นการประสานศิลป์ให้เยาวชนรุ่นใหม่สืบสาน  ในสถาบันการศึกษาทั้งในด้านประถมศึกษา  มัธยมศึกษาและอุดมศึกษา  นอกจากนี้ยังเป็นเสาหลักให้กรมศิลปากร  ให้สำนักวัฒนธรรมแห่งชาติ  นำศิลปะการแสดงพื้นบ้านไทยไปเผยแพร่  ณ  ประเทศเยอรมันนี  เนเธอร์แลนด์  สิงคโปร์  ออสเตรเลีย  นิวซีแลนด์  ญี่ปุ่นและสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว  นอกจากนี้บทบาทภายในประเทศ  นางฉวีวรรณ  พันธุ  เป็นผู้นำศิลปินการแสดงชุดสำคัญในโอกาสพิเศษอย่างต่อเนื่อง  ได้แก่  สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ  สยามบรมราชกุมารี  สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงจุฬาลงกรณ์วลัยลักษณ์  และที่สำคัญอีกประการหนึ่ง  คือ  การสร้างสื่อหมอลำเผยแพร่งานพัฒนาสังคมให้แก่กระทรวงต่างๆ  ได้แก่  สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข  การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย  สถาบันวิจัยวลัยรุกขเวช  สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร  มหาวิทยาลัยสุรนารี  มหาวิทยาลัยขอนแก่น  มหาวิทยาลัยมหาสารคาม  สำนักคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติจึงประกาศกิตติคุณยกย่องให้เป็นครูภูมิปัญญาไทย  กล่อนลำที่ดีเด่นด้านเผยแพร่นโยบายสำคัญของราชการ  ได้แก่  กลอนลำอีสานไม่กินปลาดิบ  กลอนลำรณรงค์โรคเอดส์  กลอนลำเรื่องโรคพยาธิใบไม้ในตับ  กลอนลำไปใช้สิทธิเลือกตั้ง  ส่วนกลอนลำล่องโขง  เป็นต้น  ด้วยผลผลงานสร้างสรรค์และสืบสานศิลปะการแสดงหมอลำกลอนดีเด่น  สภามหาวิทยาลัยจึงเห็นสมควรประสาทปริญญาศิลปกรรมศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์  สาขาวิชานาฏยศิลป์  ให้เป็นเกียรติแก่มหาวิทยาลัยมหาสาคามสืบไป